Μα και βέβαια, αν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται για το χειρόγραφο με τους στίχους του τραγουδιού A day in the life των Beatles και μάλιστα διά χειρός John Lennon.
Από τα τέλη του ’66 ο John Lennon, κλεισμένος στους αμέτρητους τοίχους μιας πολυτελούς κατοικίας στο χλιδάτο προάστιο Weybridge του Λονδίνου, προσπαθεί απεγνωσμένα να μαζέψει το κουράγιο που θα του επέτρεπε να κάνει ένα σάλτο μορτάλε πάνω από το χάσμα που είχε ανοίξει διάπλατο ανάμεσα στη διαρκώς αυξανόμενη καλλιτεχνική ανασφάλειά του και στη λατρεία του απο το κοινό σαν είδωλο παγκόσμιας εμβέλειας• κοντολογίς ο Dylan του είχε κάτσει στο λαιμό και η beatlemania στο σβέρκο! Και οι καθημερινές καταδύσεις του σε έναν λυσεργικό λήθαργο έκαναν αυτό το χάσμα να φαντάζει ακόμα πιο σουρεαλιστικό...
Έπρεπε όμως κάτι να κάνει, διότι διαφορετικά θα έμενε στην απέξω• ο Paul McCartney, η εξ αδιαιρέτου υπογραφή στην πλειονότητα των τραγουδιών των Beatles, διήνυε μια εκ διαμέτρου αντίθετη φάση, τόσο κοινωνική όσο και δημιουργική, καθώς, όχι μόνον έδειχνε ότι κατάφερνε να κοντρολάρει τις παρενέργειες της δημοσιότητας, δίνοντας ακούραστος το παρών ακόμα και στο πλέον απομακρυσμένο στέκι της στροβιλιζόμενης βρετανικής πρωτεύουσας, αλλά είχε ήδη συγκεκριμενοποιήσει την –εμπνευσμένη από την εδουαρδιανή περίοδο– κεντρική ιδέα γύρω από την οποία θα περιστρεφόταν το επόμενο άλμπουμ των Σκαθαριών.
Ένα πρωινό, στις αρχές της επόμενης χρονιάς λοιπόν, τη 17η του Γενάρη συγκεκριμένα, ο Lennon σταμάτησε για λίγο να χουζουρεύει στο πιάνο, έφτιαξε ένα τσαγάκι, πρόσθεσε τα αγαπημένα του κυβάκια, άνοιξε την άρτι αφιχθείσα έκδοση της εφημερίδας Daily Mail και, ξαφνικά, είδε τα νέα... αλλιώς! Σε μια από τις σελίδες δέσποζε ένα εκτενές ρεπορτάζ γύρω από το θάνατο, έναν σχεδόν μήνα νωρίτερα σε τροχαίο, του διάσημου κορτάκια, βασικού κληρονόμου της δυναστείας που διαχειριζόταν τη μαύρη ιρλανδέζικη μπίρα Guinness και τακτικού ομοτράπεζου των Υπέροχων Τεσσάρων, Tara Browne• και σε κάποια άλλη ένα ειδησάριο για τις τρύπες στους δρόμους της βιομηχανικής πόλης Blackburn στα βορειοδυτικά της Αγγλίας.
Άρπαξε λοιπόν μια λευκή κόλλα χαρτί Α4, ένα μαύρο μαρκαδόρο και άρχισε να γράφει με βιαστικά πλην ευανάγνωστα μικρά γράμματα:
I read the news today, oh boy
about a lucky man who made the grade
and though the news was rather sad
well I just had to laugh
I saw the photograph
He blew his mind out in a car
he didn’t notice that the lights had changed
and all the people turned away
Η τελευταία φράση όμως δεν του καθόταν και τόσο καλά• την αναθεώρησε λοιπόν ως εξής:
A crowd of people stood and stared
They’d
Αλλά ο μαρκαδόρος τα ’φτυσε, έπιασε έναν πιο λεπτό και συνέχισε:
seen his face before
though they didn’t know
if he was really from
the house of Lords.
Ένα απότομο flashback όμως του επανέφερε ξαφνικά στη μνήμη τι έκανε όλο το προηγούμενο φθινόπωρο: είχε πεταχτεί μέχρι την Ισπανία για τα γυρίσματα της μαύρης κωμωδίας How I won the war, όπου, υπό τις οδηγίες του γνωστού του σκηνοθέτη, Richard Lester, υποδυόταν έναν Βρετανό τυφεκιοφόρο στον δεύτερο μεγάλο πόλεμο• αυτή η μεταφορά μάλιστα της ομότιτλης και λίαν σαρκαστικής νουβέλας που έκδωσε το ’63 ο συγγραφέας Patrick Ryan επρόκειτο να προβληθεί στους κινηματογράφους τον επόμενο Οκτώβριο. Πρόσθεσε λοιπόν:
I saw a flim [σ.σ.: αντί ...film] today oh boy
the English Army had just won the war
and though the people turned away
well I just had to look
having read the book
Και με το που επανήλθε, θυμήθηκε... τις λακούβες:
I read the news today oh boy
4000 holes in Blackburn Lancashire
and though the holes were very small
they had to count them all
they counted everyone
Αλλά κάτι δεν του πήγαινε, οπότε άλλαξε ως εξής την τελευταία φράση:
now they know how many holes it takes
to fill the Albert Hall.
Με αυτό το προσχέδιο των τεσσάρων κουπλέ ανά χείρας, ο Lennon έκανε αυθόρμητα κάτι που εδώ και καιρό δεν συνήθιζε πλέον• τράβηξε για το σπίτι του McCartney.
Καθώς λοιπόν τα δυο τους συζητούσαν όμορφα και ωραία το όλο θέμα, ο Paul συνειδητοποίησε ότι ο ευδιάθετα αγχωτικός ρεαλισμός των στίχων που δούλευε εδώ και κάμποσο καιρό–
Woke up, fell out of bed,
dragged a comb across my head
found my way downstairs and drank a cup.
And looking up I noticed I was late.
found my coat and grabbed my hat
made the bus in seconds flat
found my way upstairs and had a smoke,
somebody spoke and I went into a dream.
μια παραχάραξη, στην πραγματικότητα, των γυμνασιακών του αναμνήσεων– όχι μόνον αποτελούσε την τέλεια αντίστιξη στο μακάβρια αποχαυνωμένο ονειροπόλημα του John, αλλά και έπαιρνε μια εντελώς νέα σημασία, αν αμφότερα γίνονταν απλά... ένα! Το πώς θα κολλούσαν αυτά τα δύο μεταξύ τους δεν τους παίδεψε και πολύ• λίγο ο ένας, κάτι ο άλλος κατέληξαν σύντομα και εύκολα στην φράση I’d love to turn you on, ένα δάνειο από το μότο Turn On, Tune In, Drop Out του ευαγγελιστή του LSD, Timothy Leary, τις διδαχές μάλιστα του οποίου αμφότεροι ενστερνίζονταν.
Δύο ημέρες αργότερα οι Beatles και όλοι οι συν αυτών συγκεντρώθηκαν στο στούντιο Abbey Road. Ο Lennon φυσικά και είχε το συγκεκριμένο χαρτί μαζί του• μόνο που αυτή τη φορά είχε καθαρογράψει, με κεφαλαία γράμματα, τους στίχους στην... πίσω του πλευρά (!) ώστε να μπορούν να διαβαστούν εύκολα από όλους τους παρευρισκομένους, είχε αριθμήσει τα κουπλέ, είχε κάνει κάποιες μικρές αλλά εύστοχες αλλαγές, τις οποίες εύκολα μπορεί να διαπιστώσει κανείς σήμερα, συγκρίνοντάς τες με το γνωστό τελικό αποτέλεσμα: η λέξη just στην αρχή της φράσης having read the book είχε μπει, με κόκκινο στιλό, σε παρένθεση ενώ, με μπλε πένα, τέλος, είχε τονιστεί το σημείο ανάμεσα στο τρίτο και στο τέταρτο κουπλέ, όπου έπρεπε να παρεισφρήσει η φράση I’d love to turn you on και τα υπόλοιπα γεγραμμένα του McCartney.
Χρειάστηκαν δε πέντε συνολικά συναθροίσεις, ώστε το τραγούδι A day in the life να πάρει τη γνώριμη πλέον μορφή του και να έχει τον τελευταίο λόγο στο, κατά πολλούς, καλύτερο άλμπουμ όλων των εποχών Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band. Με διάρκεια πέντε λεπτά και τρία δεύτερα, αυτή η συμφωνία τσέπης, που νομιμοποίησε την κλασικότροπη νοοτροπία στη ροκ παρτιτούρα, η ψυχεδελική εξτραβαγκάντζα που ισορροπεί με θαυμαστή άνεση ανάμεσα στο σοβαρό και στο αστείο, η δυσοίωνη και θλιμμένη ωδή στην αποξένωση και στην υπέρβαση, όχι μόνον ήταν δύο λεπτά πιο μεγάλη από οτιδήποτε είχε κάνει μέχρι τότε το συγκρότημα και πολύ μεγαλύτερο του συνόλου του οποίου αποτελούσε μέρος, αλλά και το αποκορύφωμα τής Yin και Yang μεθόδου αυτής της ανεπανάληπτης δυάδας, που, μέσα σε κυριολεκτικά 303 στιγμές, μετέτρεψε τους Beatles από ποπ είδωλα σε πραγματικούς καλλιτέχνες.
Με την ολοκλήρωσή του, το χαρτί με τους στίχους ήταν πλέον άχρηστο• ο Lennon δεν έκανε ούτε καν τον κόπο να το τσαλακώσει και να το πετάξει, αν όχι στο πάτωμα, στο πλησιέστερο καλάθι. Ο Mal Evans όμως, η πανταχού παρούσα σκιά τους και ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές, είχε την προνοητικότητα να το μαζέψει. Έκτοτε η τύχη του αγνοείτο• έως ότου το ’86, δέκα ολόκληρα χρόνια μετά το θάνατό του σε συμπλοκή με αστυνομικούς στο σπίτι του στο Λος Άντζελες, το εν λόγω χαρτί με το υπόλοιπο αρχείο του ανακαλύφθηκε στην αποθήκη ενός εκδότη στη Νέα Υόρκη. Έξι χρόνια αργότερα, το θρυλικό Α4 δημοπρατήθηκε από τον οίκο Sotheby’s του Λονδίνου και πουλήθηκε αντί του ποσού των περίπου 80.000 ευρώ σε αγνώστου ταυτότητας συλλέκτη. Ο οποίος και προσπάθησε στη συνέχεια να το μεταπωλήσει μέσω του αντίστοιχου Bonhams της Νέας Υόρκης, αλλά οι σφραγισμένες προσφορές δεν έπιασαν το προβλεπόμενο κατώτατο όριο. Η τρίτη φορά όμως αποδείχτηκε και η πλέον φαρμακερή• στις 18 του Ιούνη το σφυράκι στον Sotheby’s της Νέας Υόρκης κατοχύρωσε το πολύτιμο αυτό χαρτί σε έναν επίσης άγνωστο Αμερικανό συλλέκτη, που πλειοδοτούσε μέσω τηλεφώνου, αντί του διόλου ευκαταφρόνητου ποσού του ενός εκατομμυρίου ευρώ, σπάζοντας έτσι το προηγούμενο ρεκόρ για χειρόγραφους στίχους των Beatles, που κατείχαν τα 800.000 περίπου ευρώ για το All you need is love από το 2005.
Κλείνοντας μάλιστα το τηλέφωνο, σιγοτραγουδούσε ικανοποιημένος την, ολίγον τι παραλλαγμένη, πρώτη στροφή από ένα άλλο γνωστό τραγουδάκι των BeatlesQ
Ιt’s been a hard day’s night
and I’ve been bidding like a dog!
ΠΗΓΗ: ΔΙΦΩΝΟ
Νίκος Πετρουλάκης
